بووم بە مەلای داربەڕوولە
لە ئەڵقەی پێشوودا باسمان کرد کە: سه‌عاتێک ڕۆژى مابوو لە دێی مووان هاتینه‌وه بۆ كانى پانكه، مامۆستا ڕه‌حیم گوتى: كاتى خۆى من له دێى داربه‌ڕووله‌دا مه‌لا بووم، دێیه‌كى زۆر باشه، له‌و ماوه پێشووه‌دا بیستم كه مه‌لایان نییه، ئه‌گه‌ر ئه‌وان مه‌لایان نه‌گرتبێت، ئه‌و دێیه هه‌زارقات لێره باشتره.
هەر ئەو ئێوارەیە سوار ترۆمبێل بووین و ڕۆیشتین بۆ داربه‌ڕووله، شەو میوانى حاجى ڕه‌ووف بووین، حاجى ڕه‌ووف پیاوێكى پیاوانه، میوانپه‌زێر و ته‌بیعه‌ت سه‌خى بوو، له‌گه‌ڵ مامۆستا ڕه‌حیمیشدا وا دیار بوو كه زووتر به‌ینیان خۆش بووه. پیاوماقووڵانى ئاوایى ئه‌و شه‌وه هاتن و ده‌ست كرا به قسه‌كردن و پاشان مامۆستا ڕه‌حیم گوتى: حاجى عومه‌ر، مه‌لایه‌كى باشم بۆ هێناون، حاجى عومه‌ر كوێخاى دێیه‌كەیە و وه‌ك سه‌رۆك عه‌شره‌تیش وا بوو، پیاوێكى ڕووخۆش، قسه‌زان و تێگه‌یشتوو بوو، سه‌یرێكى منى كرد، منیش كه‌واوسه‌ڵته‌یه‌كى تازه‌م له‌به‌را بوو، جبه‌یه‌كم كردبوو به‌سه‌ریا، جامه‌دانه‌یه‌كى خنجیلانه‌م به‌سه‌ره‌وه بوو، ته‌نكه‌ڕیشه‌كه‌یشم تاشیبوو، ئه‌و كاته ته‌مه‌نم بیست ساڵى ته‌واو بوو، وام هه‌ست كرد كه خوا خۆشه‌ویستیی منى خستووەته دڵی حاجی عومەره‌وه، به‌ڵێ، ڕێك که‌وتین له‌سه‌ر ئه‌وه: ساڵانه چل دینار پاره و ماڵى بارێک دار و شه‌ست ڕبه گه‌نم و جۆم بده‌نێ، زه‌كاتى دانه‌ویڵه و ماڵاتیش هه‌رچه‌ندیان بۆ هێنام، ئه‌وه خۆم و شانسى خۆم، له‌سه‌ر ئه‌و ئه‌ندازه‌یه ڕێك که‌وتین.
حاجى عومه‌ر گوتى: مامۆستا گیان، خه‌ڵكى ئه‌م دێیه دوو به‌ره‌بابین، ئێمه بیست و پێنچ ماڵێك ده‌بین و ئه‌وانى تریش ده ماڵێك ده‌بن و پێنچ ماڵێكى غه‌ریبه‌شمان هه‌یه، ئێمه بووه‌ته شه‌ڕ و ناكۆكیمان و دوژمنایه‌تیمان به‌هێز بووه، به جۆرێكى وا گه‌یشتووەته شه‌ڕه تفه‌نگ، جا ئێستا ئێمه ئه‌وه‌مان له تۆ ده‌وێت: هه‌رگیز داواى هیچیان لێ نه‌كه‌یت، به‌ڵام ئه‌گه‌ر خۆیان بۆیان هێنایت، ئێمه هیچ مانیعێكمان نییه، پێمان خۆشه چۆنوچاكییان له‌گه‌ڵدا بكه‌یت، نه‌سیحه‌ت و ئامۆژگارییان بكه‌یت، به‌ڵام پێمان ناخۆشه داواى شتیان لێ بكه‌یت.
گوتم: ئینشا ئه‌ڵڵا له‌و باره‌یەوه دڵنیا بن. قه‌رار درا، پاش سێ ڕۆژى تر، بێن بۆ پێنجوێن به شوێن ماڵه‌كه‌مدا، به‌یانى كه له ئاوایى هاتینه ده‌ر چه‌ند پیاوێكیان تا سه‌ر جاده‌ى قیره‌كه بۆ خواحافیزیكردن هاتن له ته‌كماندا.
مامە قالە:
یه‌كێك له ڕیشسپیه‌كانى ئه‌و بنه‌ماڵه‌كه‌ى تر، كه پێیان ده‌گوت "مامه قاله" مام قادر، - خوا عەفووی بکات- له‌سه‌ر جاده‌كه چاوه‌ڕوانى ترۆمبێلى ده‌كرد، بچێت بۆ سلێمانى، لەدوورەوە قیڕاندى و گوتى: كاكه، ئه‌گه‌ر مه‌لا بۆ ئێمه ده‌گرن، ئێمه مه‌لامان ناوێت، ئه‌وانیش زۆریان پێ ناخۆش بوو، حاجی ئەحمەدیش کە جگە لە ئامۆزاییەکە خزمایەتیی ژنوژن خوازییان لە بەیندا بوو، به تووڕه‌ییه‌كه‌وه پێی گوت: ئێمه مه‌لامان بۆ خۆمان هێناوه.
ئیتر ئێمه ڕۆیشتینه‌وه بۆ كانى پانكه، له‌وێدا من خواحافیزیم له‌وان كرد و ڕۆیشتمه‌وه بۆ پێنجوێن، چاوه‌ڕوانى ئه‌وه بووم، پاش سێ ڕۆژه‌كه بێن به شوێنمدا، دوو ڕۆژێش به‌سه‌ر وه‌خته‌كه‌دا تێپه‌ڕى به‌ڵام دیار نه‌بوون، له‌و كاته‌دا خه‌ڵكى ده‌ترسا كه حكومه‌تى به‌عس ناوچه‌كه بۆردومان بكات، له دڵى خۆمدا گوتم: له‌وانه‌یه له ترسا نه‌هاتبن، منیش چاوه‌ڕوان بووم، و ماڵم پێچابووه‌وه و خۆم ئاماده كردبوو، خۆم جیبێكى لاندرۆڤه‌رم به‌كرێ گرت و ماڵه‌كه‌م تێ كرد، ماڵه‌كه‌یشم بریتى بوو له "دوو قاڵیى بچكۆله‌ى ئێرانى كه به‌قه‌رز هێنابووم، له‌گه‌ڵ سێ ده‌ست نوێندا بۆ خۆم و خێزانم و دایه گه‌وره‌م، هەندێک قاپوقاچاخ و بێشكه‌ى كچه‌كه‌یشم، ئیتر هیچمان نه‌بوو تێی بكه‌ین به دارى گزره پڕمان كرد.
هە‌ڵوێستى مامۆستا ئە‌مين: ئه‌و ڕۆژه كه له‌پێنجوێنه‌وه هاتین، له كانى پانكه، لامان دا و ڕۆیشتم سه‌رێكم لە مامۆستا ئەمین دا و گوتم: ئه‌وا ماڵه‌كه‌م هێناوه.
گوتى ئه‌ى ئه‌وان نه‌هاتوون به شوێنتا؟
گوتم: نه‌وه‌لڵا، له‌وانه‌یه له بۆمبارانى ئه‌و ناوه ترسابن.
گوتى: ده‌ى دابه‌زن ئیسراحه‌تێک بكه‌ن.
گوتمان: خوا جه‌زاى خێرتان بداته‌وه، با دوا نه‌كه‌وین چونكه هاوینه و ئه‌م ناوه گه‌رمه، نه‌وه‌ك مناڵه‌كه‌مان ناڕه‌حه‌ت ببێت.
گوتى: ده باشه و سوار بوو له ته‌كماندا، هه‌رچه‌ند گوتم: زه‌حمه‌ت مه‌كێشه و ته‌شریف مه‌هێنه ئێمه خۆمان ده‌ڕۆین، بێسوود بوو هه‌ر هات له‌گه‌ڵماندا.
كه ڕۆیشتینه ناو ئاوایى، حاجى ئه‌حمه‌د -بەڕەحمەت بێت- كه دراوسێى ماڵى مه‌لا بوو، یه‌كێك بوو له‌پیاوماقووڵانى ئاوایى، زۆر پیاوانه هات به ده‌ممانه‌وه، خۆشى و شادیى ده‌ر بڕى و مه‌ڕێكى بۆ سه‌ر بڕین، منیش و مامۆستا ئه‌مینیش لەڕاستیدا ئه‌م ڕێزگرتنه‌مان زۆر پێ خۆش بوو.
پرسیمان: ئه‌وه بۆچ نه‌هاتن به شوێن ماڵه‌كه‌مدا؟
گوتیان: كاتێک ئێمه خواحافیزیمان كردیت، ئه‌و كابرا له‌سه‌ر جاده‌كه‌دا ئه‌و قسه‌یه‌ى كرد، ترساین دڵت ئێشا‌بێت، گوتمان: ئه‌گه‌ر بچین به شوێنیدا نایه‌ت و زویر بووه، لەبەر ئەوە نەهاتین!
پاش نانخواردن مامۆستا ئه‌مین گوتى: ئیتر من ده‌ڕۆمه‌وه، بۆیه هاتیشم له‌گه‌ڵتانا چونكه كه‌سێكى خه‌ڵكى ئاواییم نه‌بینى هاتبێت به شوێنتانا، له‌وه ترسام په‌شیمان بووبنه‌وه، گوتم: ئه‌گه‌ر زانیم وا بوو ئه‌وا له‌گه‌ڵ خۆما ده‌یانهێنمه‌وه بۆ كانى پانكه! وا كه ئێستا ئه‌و هه‌موو ڕێزه‌یان گرتى، ئه‌و خۆشحاڵییه‌یان ده‌ر بڕى، ئیتر من به‌ئاسووده‌ییەوە ده‌گه‌ڕێمه‌وه.
به‌ڕاستى هه‌ڵوێستێكى مه‌ردانه و برایانه بوو، خوا بیخاته تاى ترازووى حه‌سه‌ناتییه‌وه له ڕۆژى قیامه‌تدا.
پرسە‌كە‌ى کۆزەڕە‌قە:
كاتێک خواى ته‌عالا ویستى شتێك بكات هه‌موو سه‌به‌به‌كانى بۆ ده‌سازینێت، من تازه ڕۆیشتبوومه ئه‌و دێیه‌وه، كه‌س منى نه‌ده‌ناسى، و له‌وانه‌یشه ئه‌گه‌ر داوام له خه‌ڵكى ئاوایى بكردایه: ڕێم بده‌ن بۆ خوێندن، ڕێیان نه‌دامایه، به‌ڵام خواى میهره‌بان، وه‌سیله‌یه‌كى سازاند، تا خۆشه‌ویستییه‌كم له دڵى خه‌ڵكه‌كه‌دا بۆ دروست ببێت، كه ئه‌گه‌ر ئه‌و داوایه‌م كرد قبووڵى بكه‌ن، به بۆچوونى خۆم پێم وایه وه‌سیله‌كه ئه‌مه بوو:
دوو هه‌فته پاش جێگیربوونمان له داربه‌ڕووله، دوو پیاو هاتن و ئه‌سپێكیان پێ بوو، یه‌كێكیان غه‌ریبه، و ئه‌وى تر خه‌ڵكى دێكه‌ى خۆمان بوو، پاش سه‌لام و كه‌لام ناسراوه‌كه گوتى: مامۆستا گیان! ئه‌م براده‌ره له گۆزه‌ڕه‌قه‌ى هاوسێمانه‌وه هاتووه به دواى جه‌نابتا، خۆیان مه‌لایان نییه، ئافره‌تێكیان له دنیا ده‌ر چووه، بەڵکوو به زه‌حمه‌تى نه‌زانیت، بچیت له‌گه‌ڵیا بۆ نوێژ و ته‌ڵقینه‌كه‌ى، ئه‌و ئه‌سپه‌شیان هێناوه تا بەسوارى بڕۆیت.
منیش دایكم- خوا عه‌فووى بكات- له‌وێ بوو، بۆیه به‌لامه‌وه گران نه‌بوو، گوتم: باشه و ڕۆیشتم له‌گه‌ڵیاندا، كه ڕۆیشتینه ئه‌وێ مردووه‌كه‌یان بردبووه سه‌ر قه‌بران، ئێمه‌ش ڕۆیشتین و ماندوونه‌بوونیمان كردن، فاتیحه‌یه‌كمان خوێند پاشان من ڕۆیشتمه لاى مردووه‌كه‌وه و هه‌ندێک قورئانم به ده‌نگى به‌رز له كۆتایى سووره‌تى "التحريم"ه‌وه به‌سه‌را خوێند، پاشان به‌كوردى مه‌عناى ئایه‌ته‌كانیشم بۆ كردن، هه‌ستم كرد زۆریان پێ خۆش بوو، گوێم لێ بوو هه‌ندێكیان به هه‌ندێكى تریانى ده‌گوت: برا مه‌لا ئه‌بێ وەها بێ، به خوا مه‌لایه‌كى چاكه! ئه‌مه له‌كوێ هیناویانه؟! چه‌نده‌ها قسه‌ى تریش له‌و بابه‌ته.
منیش بیستبووم كه: خه‌ڵكى گۆزه‌ڕه‌قه بۆ مه‌لا باش نین، بۆیه مه‌لا ناتوانێت له ناویانا بمێنێته‌وه. منیش ئه‌م عاتیفه‌یه‌ى ئه‌وانم به‌فرسه‌ت زانى، بۆ ئه‌وه‌ى هه‌ندێک بێم به‌سه‌ریاندا، گوتم: ئه‌وه بۆچ مه‌لاتان نییه؟ دێیه‌كى گه‌وره‌ى وه‌ك دێى ئێوه، نوقسانییه بۆتان مه‌لاتان نه‌بێت؟
یه‌كێكیان گوتى: ئه‌رێ به‌ساقه‌كه‌ت بم! مه‌لا بۆچى باشه؟
گوتم: چۆن بۆچى باشه؟ ئاخر ئامۆژگارى و ڕێنموونییه‌كه، مردوو و ته‌عزێیه‌كه، مه‌سائیلێكى شه‌رعى دێته پێش. هتد. كابرا گوتى: ده‌م خۆش، سوێندت بۆ ده‌خۆم، دوو ساڵ مه‌لامان بووه، به‌ڵام ڕۆژێ قسه‌یه‌كى له ده‌م نه‌هاتووەته ده‌ر، ئیتر چ سوودێك له بوونى ئه‌و مه‌لایه‌دا هه‌یه؟
له‌ویا حاڵى بووم بۆچ له كاتى قسه‌كردنه‌كانى مندا سه‌رسامیى خۆیان ده‌ر ده‌بڕى! تومه‌ز ئه‌و مه‌لایه‌ى كه ڕۆیشتووه ده‌موله‌فزى نه‌بووه و ئه‌وه‌ش حاڵى بووم بۆچ كه: منداڵ بووم، باوكم زۆرى لێ ده‌كردم به‌ئاوازه‌وه قورئانى بۆ بخوێنم، كاتێک شه‌رمم له باوكم ده‌كرد، و ڕووم نه‌بوو به‌ئاوازه‌وه بۆى بخوێنم لێی ده‌دام، به‌ناچارى به‌گریانه‌وه بۆم ده‌خوێند! ئه‌و ده‌یزانى كه ئینسانى شه‌رمن، ناتوانێت خه‌تیب و وتاربێژ بێت.
به‌ڵێ، نوێژ و ته‌ڵقینمان خوێند و هاتینه‌وه بۆ به‌رده‌رگاى ماڵى مردووه‌كه، فاتیحه‌یه‌كمان خوێند، من گوتم: ئیتر ده‌بێ ئیزنم بده‌ن و من ده‌ڕۆمه‌وه، خاوه‌ن مردووه‌كه سوێندى خوارد و گوتى: ده‌بێت ئه‌مشه‌و لامان بمێنیته‌وه، به‌ناچارى ئه‌و شه‌وه مامه‌وه، مه‌جلیسه‌كه‌مان به ته‌فسیر و حه‌دیسه‌وه برده سه‌ر، سوپاس بۆ خوا حه‌فتا حه‌دیسێك و حه‌وت جزم قورئانم له‌به‌ر بوو، به‌ته‌واوى ئاگایشم له ته‌فسیرى دوو جزمیان هه‌بوو، ئه‌و ئه‌ندازه‌ش بۆ مه‌وعیزه‌ى پرسه‌یه‌ك به‌س بوو، به‌یانى كه‌ویستم بڕۆمه‌وه، خاوه‌ن پرسه‌كه تەڵاقى خوارد و گوتى: ده‌بێت ئه‌م سێ ڕۆژه له‌گه‌ڵمان دابنیشیت.
ئه‌و سێ ڕۆژه مامه‌وه‌و منیش له میحرابى مزگه‌وته‌كه‌دا بووم، ناوبه‌ناو شه‌رحى ئایه‌ت و حه‌دێسێكم ده‌كرد، به لاى خه‌ڵكه‌كه‌وه چاوه‌ڕواننه‌كراو بوو، مه‌لا یه‌ك له‌و ته‌مه‌نه‌دا ئاوا مزگه‌وت گه‌رم بكات، بێ ئه‌وه‌ى كتێبێكى له به‌رده‌ستدا بێت، یا شه‌رم له كه‌سێک بكات، پێیان عه‌جیب بوو، بۆیه هه‌ستم ده‌كرد ناوبه‌ناو خه‌ڵكى ئه‌ملا و ئه‌ولا كه ده‌هاتن ده‌یانپرسى: كه‌ى ئه‌م مه‌لایه‌یان هێناوه؟ له‌كوێوه هێناویانه و شتى تریشیان ده‌گوت، چونكه ته‌عریفكردنى خۆمه پێم جوان نییه باسى بكه‌م.
بە‌رە‌بابى دە‌ماڵى:
ڕۆژى دووه‌م به‌ره‌بابى ده‌ماڵیش هاتن، پرسه‌كه زۆر قه‌ره‌باڵغ بوو، منیش خه‌ریكى قسه‌كردن بووم، خه‌ڵكه‌كه نازانن كه ئه‌مانه به‌شدار نه‌بوون له هێنانى مندا، كه پێیان ده‌گوتن: به خوا مه‌لاكه‌تان مه‌لایه‌كى چاكه! ئه‌وه كێ بۆى دۆزینه‌وه؟ كێ بۆى په‌یدا كردن؟ ئه‌مان شه‌رمه‌زار ده‌بوون، نه‌یانده‌زانى چى بڵێن؟
كاتێک به‌ره‌بابى بیست و پێنچ ماڵیش هاتن، دییان وا مه‌لاكه‌یان له میحرابدا دانیشتووه و به‌شێوه‌یه‌كى فه‌صیح و ڕه‌وان مه‌وعیزه ده‌كات، سه‌رنجى خه‌ڵكه‌كه‌شیان ده‌دا، كه به‌دڵ گوێیان بۆ گرتووه و ته‌عریفى ده‌كه‌ن و خۆشیان ده‌وێت، ئه‌مانیش زۆر له‌وان زیاتر خۆشه‌ویستییان زیاد بوو.
لوتفى خوا وا بوو: ئه‌م پرسه و ته‌عزییه‌یه ببێته هۆى ئه‌وه، كه: لاى هه‌ردوو تاقمى ئاوایى، پله‌وپایه‌یه‌كم بۆ دروست ببێت، و قسه‌م كێش و قورساییه‌كى هه‌بێت و گوێى بۆ بگیرێت و كاریگه‌ریى خۆیشى له ئاشتبوونه‌وه‌ى هه‌ردوو تاقمه‌كه‌دا هه‌بێت، له واقیعیشدا هه‌ر وا بوو. خوا لێى به زیاد بێت، "يارب لك الحمد كما ينبغى لجلال وجهك وعظيم سلطانك"، به‌قه‌ده‌ر ژماره‌ى هه‌موو گه‌ردیله‌كانى بوونه‌وه‌ر سوپاس و ستایش بۆ خواى میهره بان، كه ئه‌و هه‌موو لوتفه‌ى له‌گه‌ڵ مندا كرد.
خوێندنم لە سلێمانى:
كاتێک من ڕۆیشتمه داربه‌ڕووله هێشتا دروێنه‌ى جۆ ده‌ستى پێ نه‌كردبوو، واته: من له مانگى چواردا ڕۆیشتوومه‌ته ئه‌وێ. ئه‌م دێیه مه‌ڕوماڵاتێكى زۆر زۆریان هه‌بوو، هیی وایان هه‌بوو هه‌زار و پێنچ سه‌د سه‌رى هه‌بوو، له‌به‌ر ئه‌وه هه‌موو ڕۆژێ ماستیان بۆ شار ده‌برد، خودى خه‌ڵكى ئاوایى ترۆمبێلیشیان هه‌بوو، كرێ ترۆمبێلیش بۆ شار په‌نجا فلس بوو، ڕۆژێك بیرم كرده‌وه: ئه‌رێ بۆچ من درێژه به خوێندنه‌كه‌م نه‌ده‌م؟ و هه‌موو ڕۆژێ به ترۆمبێله‌كه نه‌ڕۆم و بێمه‌وه؟
پرسم به ده‌مڕاستانى ئاوایى كرد، ئه‌وانیش خوا هه‌ڵناگرێ، نه‌ك هه‌ر ڕێیان دام، بەڵکوو پێشیان خۆش بوو، به‌ڵێ، منیش هه‌موو ڕۆژێک ده‌چووم بۆ شار و دوو ده‌رسم ده‌خوێند، ده‌رسێكى شه‌رع(فقه) لاى مامۆستا مه‌لا عینایه‌تى ژاوه‌رۆیى -بەڕەحمەت بێت- كه له مزگه‌وتى دوودرگا بوو له ئه‌سحابه‌سپی، ده‌رسێكى ژیربێژى (منطق)يش لاى مامۆستا مه‌لا عبدالله‌ى چوڕستانى -بەڕەحمەت بێت- كه له مزگه‌وتى "مه‌ولانا خالید"دا بوو، تا نیوه‌ى مانگى هه‌شت من به‌م جۆره ده‌ڕۆیشتم و ده‌هاتمه‌وه.
خە‌ڵات و بە‌راتم:
ساڵى یه‌كه‌م نزیكه‌ى سێ ته‌ن گه‌نم و جۆ و دوو سه‌ر مه‌ڕ و چل دینار سه‌رفیتره‌م هه‌بوو، به نیسبه‌ت ئێمه‌وه سێ سه‌ر خێزان زۆر بوو، قه‌رزمان دایه‌وه كه‌ره‌سته‌ى ناوماڵمان كڕى، به‌ته‌واوى بووژاینه‌وه، خۆیشمان دوو مریشكمان كڕیبوو هه‌موو ڕۆژێک هێلكه‌یان ده‌كرد، له دێیه‌كه‌دا ته‌نیا كانییه‌كى تیا بوو كه سه‌رچاوه‌ى ئاو بێت، شوێنه‌كه دێم بوو، به‌شى زۆرى كشتوكاڵیان دانه‌وێڵه (گه‌نم و جۆ) بوو، له‌به‌ر ئاوى كانییه‌كه‌دا ته‌ڕه سه‌وزه و میوه‌شیان به‌رهه‌م ده‌هێنا، وه‌ك شووتى وكاڵه‌ك و خه‌یار و بامیه. . تاد. ئه‌وى شایه‌نى باسه خه‌ڵكى ئاوایى سه‌رانه و موڵكانه‌یان به ئاغا نه‌ده‌دا، خۆیان خاوه‌نى موڵكى خۆیان بوون، به‌ڵام ئاوى كانییه‌كه‌یان بۆ زه‌رعاته‌كه به ئیجارى ساڵانه ده‌گرت، و پاره‌یان به "عوسمان ئاغا"یه‌ك ده‌دا له سلێمانى، كه له بنه‌ماڵه‌ى ساحیبقڕانه‌كان بوو. له‌و دێیه‌دا ترۆزییشیان ده‌چاند به‌بێ ئاو، چه‌میله ترۆزى داربه‌ڕووله به‌ناوبانگ بوو، له ئاودارى و به‌تامى و ناسكیدا، ئه‌مه ده‌رامه‌تێكى باشى بۆ خه‌ڵكه‌كه هه‌بوو، ماڵى وا هه‌بوو ساڵانه له سه‌د دینار زیاتر ده‌رامه‌تى هه‌بوو. له‌م جۆره میوه و سه‌وزانه‌شیان بۆ ئێمه ده‌هێنا، خوا پاداشتى خێریان بداته‌وه.
ساڵى دووه‌م كه‌خه‌ڵكه‌كه ئاشتى كه‌وته نێوانیان، واریداتى منیش زۆر بوو، بۆ نموونه: حه‌یوانى زه‌كاتم بوو به یانزه سه‌ر، گه‌نم و جۆ بوو به شه‌ش ته‌ن و هه‌روه‌ها شتى تریش.
كچە بچكۆلە‌كە‌م لە‌وێ مرد:
هه‌ر ئه‌و هاوینه كچه بچكۆله‌كه‌م به هۆى ئاو و هه‌واى گه‌رمه‌وه گیانى به خواى خۆى سپارد، له‌وێ ناشتمان، پێش ئه‌میش دوو كچى ترمان له پێنجوێن مردبوو، به‌مه‌وه بوون به سیان. پێغه‌ممه‌ریش صلى اللَّه عَلَيْه وسلم ده‌فه‌رمێت: " عَنْ أَنَسٍ ڕضِي اللَّه عَنْه قَال: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْه وَسَلَّمَ: " مَا مِنَ النَّاسِ مِنْ مُسْلِمٍ يُتَوَفَّى لَه ثَلاثٌ لَمْ يَبْلُغُوا الْحِنْثَ- سن التكليف- إِلا أَدْخَلَه اللَّهُ الْجَنَّةَ بِفَضْلِ ڕحْمَتِه إِيَّاهُمْ " (4.)
واته: هه‌ركه‌سێک له موسڵمانان سێ منداڵى ناباڵغى بمرێت خواى ته‌عالا به فه‌زڵ و ڕه‌حمه‌تى خۆى ده‌یخاته به‌هه‌شته‌وه، هیوادارم منیش به‌ر ئه‌و مژده گه‌وره‌یه بكه‌وم.