مە‌عهە‌دى ئيسلامى:
له 20/ 8 / 1969دا به مامۆستاى چوڕستانیم گوت: قوربان جه‌نابت ڕات چییه، له باره‌ى مه‌عهه‌دى ئیسلامییه‌وه؟
گوتى: بۆچ ده‌پرسیت، ده‌ته‌وێت له‌وێ بخوێنیت؟
گوتم: به‌ڵێ.
گوتى: هه‌ر زۆر موباره‌كه و كارێكى باشه، ئه‌گه‌ر پێت خۆشه، خۆم دێم له‌گه‌ڵتدا بۆ لاى خه‌طیب؟
گوتم: زۆر مه‌منوونت ده‌بم، و سوپاسیشت ده‌كه‌م، خوا جه‌زاى به‌خێرت بداته‌وه.
سبه‌ینێ له‌گه‌ڵ مامۆستا مەلا عبداللەی چوڕستانیدا - بەڕەحمەت بێت-، ڕۆیشتین بۆ لاى مامۆستا خه‌تیب - بەڕەحمەت بێت-، له مزگه‌وتى گه‌وره، ئه‌و كاته مه‌عهه‌دى ئیسلامى له‌وێ بوو. پاش سه‌لام و چۆن و چاكى، مامۆستاى چوڕستانى گوتى: خه‌طیب، ئه‌م كوڕه ته‌ڵه‌به‌یه‌كى ذكی-یه، و لاى من ده‌خوێنێ و ئێستا ده‌یه‌وێت، له مه‌عهه‌ددا بخوێنێت، تۆیش یارمه‌تیى بده.
ئه‌ویش گوتى: قوربان! به‌سه‌رچاو، ئینجا ڕووى كرده من و گوتى: چیت خوێندووه؟
گوتم: (عه‌وامیلى به‌ركێوى، ته‌سریفى زنجانى، ئیزهار، سه‌مه‌دییه، ته‌سریفى مه‌لاعه‌لى، وه‌زع و ئیستیعاره، و سیوتى و مینهاج)م خوێندووه، جگه له‌وه‌ش حه‌وت جزم قورئان و حه‌فتا حه‌دیسم له‌به‌ره، و ئێستاش لاى مامۆستا "مغنى الطلاب" ده‌خوێنم.
گوتى: عه‌سكه‌ریت له‌سه‌ره؟
گوتم: نه‌خێر، له‌سه‌رم نییه.
گوتى: ئێمه نامه‌یه‌كت ده‌ده‌ینێ بۆ ته‌جنید، جوابه‌كه‌یمان بۆ بێنه‌وه.
گوتم: باشه، نامه‌ى دامێ بردم بۆ ته‌جنیدى سلێمانى، ئه‌وانیش نامه‌یه‌كیان دامێ، بۆ ته‌جنیدى گشتى له به‌غداد، ئه‌وانیش بۆیان نووسیم: هیچ مانیعێكمان نییه، هه‌ڵگرى نامه ببێته قوتابى لاى ئێوه، چونكه موعیله، و به‌و بۆنه‌وه خزمه‌تى سه‌ربازیى له‌سه‌ر دواخراوه.
لە پۆلى چە‌ندم؟
“لەڕاستیدا خۆم نه‌مده‌زانى له پۆلى چه‌ند ده‌بم، ڕۆژێك له‌سه‌ر مێزه‌كه‌ى مامۆستا خه‌تیب، ناوى خۆم له لیستى پۆلى پێنجدا بینییه‌وه، له‌دڵه‌وه زۆرم پێ ناخۆش بوو، به‌ڵام هیچ قسه‌یه‌كم نه‌كرد، تا ئه‌و ڕۆژه‌ى موافه‌قه‌ته‌كه‌ى ته‌جنیدم هێنایه‌وه، مامۆستا شێخ موسته‌فاى شێخ مارف له‌وێ بوو، یه‌كترینمان ده‌ناسى، پاش چۆن و چاكى لێى پرسیم: ئەوه لێره چ ده‌كه‌یت؟
منیش گوتم: ده‌مه‌وێ بخوێنم.
گوتى: له پۆلى چه‌ندى؟
گوتم: نازانم، به‌ڵام له‌وانه‌یه له پۆلى نۆ، یا ده‌دا بم.
مامۆستا خه‌تیب سه‌رێكى به‌رز كرده‌وه، و به‌سه‌رسامییه‌وه سه‌یرێكى كردم، من هیچم نه‌گوت، و ئه‌ویش هیچى نه‌گوت. بۆ سبه‌ینێ كه هاتمه‌وه، ناوم له لیستى پۆلى هه‌شته‌مدا بوو. ئه‌و كاته له واتاى ئه‌و په‌نده كوردییه حاڵى بووم كه ده‌ڵێت: له تۆ حه‌ره‌كه‌ت و له خوایش به‌ره‌كه‌ت، دیفاع له مافى خۆت بكه، تا خوایش یارمه‌تیت بدات.
چۆنم خوێند؟
ئه‌و ساڵه جگه له ڕۆژه‌‌كانی پشوو، هه‌موو ڕۆژێک ده‌چووم بۆ سلێمانى بۆ مه‌عهه‌د، دێیه‌كه نیو سه‌عات به‌پێ له‌سه‌ر جاده‌ى قیرتاو دوور بوو، له زستانا دره‌نگ خۆر ده‌كه‌وت، له‌به‌ر ئه‌وه خه‌ڵكى ئاوایى دره‌نگ ده‌چوون بۆ شار، ده‌بوو به ترۆمبێلى تر برۆیشتمایه و ماوه‌یه‌كیش له‌سه‌ر جاده چاوه‌ڕوانیم بكردایه، تا ترۆمبێلم ده‌ست ده‌كه‌وت. جارى وا هه‌بوو باران و قوڕ و چڵپاو، یا به‌فر و با و بۆران بوو، ده‌بوو ئه‌و ڕێگه‌یه به‌پێ بڕۆیشتمایه، له‌وێش هه‌ندێک جار له‌ناو ترۆمبێله‌كه‌دا جێم ده‌ست نه‌ده‌كه‌وت، ناچار خۆم به چه‌مه‌لغى ترۆمبێله‌كه‌دا هه‌ڵده‌واسى تا ناو شار، له ئه‌سحابه‌سپى داده‌به‌زیم، دووباره به‌پێ تا مزگه‌وتى گه‌وره ده‌ڕویشتم.
ڕاسته ئه‌م ڕێڕۆیشتنه زه‌حمه‌تێكى زۆر بوو، به‌ڵام خێرێکی زۆر گه‌وره‌ى پێوه بوو، ماوه‌یه‌كى زۆر بوو، ئێش و ئازارێكى سه‌خت، له ئه‌ژنۆكانمدا دروست ببوو، هه‌ر ده‌رمانێكم به‌كار ده‌هێنا بێسوود بوو، جارى وا ده‌بوو نه‌مده‌توانى بڕۆمه سوجده، كاتێک كه داده‌نیشتم یا به‌رز ده‌بوومه‌وه ئێش به جه‌رگم ده‌گه‌یشت، ئه‌و ساڵه جووتێ پۆتینى نوێى چیكۆسلۆفاكیم له پێدا بوو، ناوه‌كه‌یان خورى بوو، زۆر گه‌رم بوو، له‌و ڕۆیشتنه‌دا پێم عاره‌قى ده‌كرده‌وه، ئیتر ئه‌و ئازاره‌م له كۆڵ كه‌وت، حاڵى بووم كه ئازاره‌كه‌ى ئه‌ژنۆم به هۆى ژێر پێمه‌وه بووه، له‌به‌ر ئه‌وه هه‌ركات ئازار له ئه‌ژنۆمدا دروست ببووایه ژێر قاچم به خوریى گه‌رم داده‌پۆشى.
ئاشنابوونم بە برايان:
هه‌ر ئه‌و ساڵه له مه‌عهه‌دى ئیسلامیدا كه من له پۆلى هه‌شته‌م بووم، به هۆى براده‌رێكه‌وه ئاشناییم له‌گه‌ڵ قوتابخانه‌ى برایاندا په‌یدا كرد، له پۆلى ده‌یه‌مدا عومه‌ر سه‌نگاوى، محه‌مه‌دى ئال خه‌لیفه، مه‌حموودى پشده‌رى، محه‌ممه‌دى نالى، مه‌حموودى گه‌ڵاڵه‌یى لایه‌نگرى برایان بوون.
ڕۆژێكیان عومه‌ر سه‌نگاوى گوتى: پێم خۆشه ئه‌م نیوه‌ڕۆیه لاى من پێكه‌وه نان بخۆین.
گوتم: باشه.
نانوكه‌بابێكى باشى كڕى و ڕۆیشتینه‌وه بۆ مزگه‌وتى حاجى كه‌ریمى بێكراس، چونكه له‌وێ ئیمام بوو، پاش نانخواردن، هه‌ندێک قسه‌مان كرد و باسى وه‌زعى موسڵمانان و ئه‌ركى سه‌رشانى ئێمه‌ى موسڵمان، به‌تایبه‌ت فه‌قێ و مه‌لا، كه له‌به‌ر خاترى خوا و بۆ خوا ده‌خوێنن، چه‌ند گه‌وره‌یه! كتێبێكى "إلى الشباب"ى نووسراوى "حه‌سه‌ن به‌ننا" شه‌هید له‌وێ دانرابوو، هه‌ندێک له په‌ڕه‌كانیم هه‌ڵدایه‌وه، قسه‌ى خۆش و جوانم پێش چاو ده‌كه‌وت، به كاك عومه‌رم گوت: ئیجازه هه‌یه له‌گه‌ڵ خۆمدا بیبه‌م بیخوێنمه‌وه؟
گوتى: به‌ڵێ، به‌ڵام پیشانى كه‌سى نه‌ده‌یت.
گوتم: باشه. بردمه‌وه و له داربه‌ڕووله خوێندمه‌وه، قسه‌كانى ناو ئه‌و كتێبه ئه‌وه بوو كه من به شوێنیدا عه‌وداڵ بووم، له دڵى خۆمدا گوتم: له‌وه ده‌چێ، ئه‌مه هه‌ر ئه‌و خه‌وه بێت، كه له ته‌مه‌نى حه‌وت ساڵیدا بینیم و بۆ باوكم گێڕایه‌وه، ئه‌ویش له خۆشیدا باوه‌شى پیا كردم و ئه‌ملا و ئەولاى ماچ كردم، هه‌ندێک دوعاى خێرى بۆ كردم. به‌ڵێ، ئه‌وه سه‌ره‌تاى ئاشنابوونم بوو، به قوتابخانه‌ى برایان. بۆ ساڵى داهاتوو ڕۆیشمه ڕیزیانه‌وه سوپاس بۆ خوا. تا ئەو کاتە جەلالی بووم و ئەگەر کەسێک بە خراپ ناوی ببردنایە لە دڵەوە پێم ناخۆش بوو.
ئەوەی خوا ويستی وە‌سيلە‌ى بۆ دەسازێنێت:
مامۆستا خه‌تیبم زۆر خۆش ده‌ویست، له‌گه‌ڵ شێخ فاتیحدا زۆر براده‌ر بووین، خواى ته‌عالا چه‌ند وه‌سیله‌یه‌كى سازاند بۆ ئه‌وه‌ى منیش لاى مامۆستا خه‌تیب، مه‌كانه‌تێكم بۆ دروست ببێت، یه‌كێك له‌وانه ئه‌وه بوو: ڕۆژیك مامۆستاى ته‌فسیرمان نه‌هاتبوو، مامۆستا خه‌تیب له جیاتیى ئه‌و هات ده‌رسمان پێ بڵێت، قسه هات به قسه‌دا و گوتى: كێ ده‌زانێت بۆچی خوا له سووره‌تى "الناس"دا یه‌كه‌م جار وشه‌ى "ڕب" و دووه‌م جار "ملك" و پاشان وشه‌ى "إلە"ى به‌كار هێناوه؟
كه‌س ده‌ستى به‌رز نه‌كرده‌وه، منیش ڕۆژی پێشوو به قه‌ده‌رى خوا سەیرى ئه‌و مه‌وزوعه‌م كردبوو، باش ئاگام لێى بوو، ده‌ستم هه‌ڵبڕى و گوتم: له ته‌فسیرى نه‌سه‌فیدا ده‌ڵێت: ئینسان به سێ قۆناغدا تێ ده‌په‌ڕێت: قۆناغى مناڵى په‌روه‌ردگارى پێویسته، له كاتى لاویه‌تى و بڕبڕه‌ى گه‌نجیه‌تیدا چاو ده‌بڕێته موڵك و ده‌سەڵات، له كاتى كامڵبوون و پیرێتیدا عیباده‌ت ده‌كات و بۆ لاى خوا ده‌گه‌ڕێته‌وه. له هه‌موو ئه‌م حاڵه‌تانه‌دا خوا ڕێنموونیى پێغه‌ممه‌ر- [ صلى الله عليه وسلم ] – و ئوممه‌ته‌كه‌ى ده‌كات كه خۆیان له شه‌ڕى شه‌یتانى "ئینس و جن" دیار و شاراوه بپارێزن و بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش په‌نا به خوا ببه‌ن، خوایش له هه‌رسێ حاڵه‌ته‌كه‌دا پێویستى مروڤه، چونكه په‌روه‌ردگارى خه‌ڵكى و پادشا و خودایشیانه، ئه‌ویش ناته‌واوییه‌كانى بۆ ڕاست كردمه‌وه، زۆر زۆرى پێ خۆش بوو، ئەمە ئەو هۆکارە بوو کە خودا سازاندی. هۆکاری دووەم: ده‌رچوونى سه‌رى ساڵیشم بوو به یه‌كه‌مى پۆل!
يەکەمی پۆل:
ئه‌و ساڵه له مه‌عهه‌دى ئیسلامیدا زۆر كۆششم كرد و هه‌وڵم دا، ناهه‌قیشم نه‌بوو، ئه‌و هه‌موو زه‌حمه‌ته‌م ده‌كێشا، ئه‌ى بۆ ئه‌وه‌نده نه‌خوێنمه‌وه، كه به‌خۆڕایى نه‌ڕوات؟ لەڕاستیدا چونكه یه‌كه‌م ساڵیشم بوو، ده‌ترسام كه بكه‌وم، و خه‌ڵكیش گالته‌م پێ بكه‌ن، و پێم بڵێن: تۆ ئه‌م هه‌موو قوڕ و چڵپاوه‌ت كوتا و ده‌ریش نه‌چوویت؟ با ئه‌وه‌نده‌ت بخوێندایه، و هه‌وڵت بدایه ڕه‌نج به‌زایه نه‌بوویتایه! به‌ڵێ، سوپاس بۆ خوا ئه‌و ساڵه نه‌ك هه‌ر به ده‌رچوون ده‌ر چووم، بەڵکوو یه‌كه‌مى پۆله‌كه‌شمان بووم.
يە‌كە‌م كوڕم لە داربە‌ڕوولەدا لە دايك بوو:
یه‌كه‌م كوڕم به‌هادین "بهاءالدين" له ڕۆژى: 20/06/1970ز له دێى داربه‌ڕووله له دایك بوو، ئه‌و ڕۆژه دواین ئیمتیحانى سه‌رى ساڵمان بوو، كه له سلێمانى هاتمه‌وه ده‌نگى منداڵى ساوام گوێ لێ بوو، گوتم: ئافره‌ت! ئه‌وه چییه؟ خۆ تۆ به‌یانى هیچ ده‌نگت نه‌بوو؟ گوتى: گوتوومه: ئه‌گه‌ر قسه بكه‌م، له‌وانه‌یه بیر و هۆشى مه‌شغووڵ ببێت، له ئیمتیحانه‌كه‌یدا باش نه‌بێت، ئافره‌تانى بەرودراوسێش زۆر باشن و یارمه‌تیم ده‌ده‌ن، ئیتر چ پێویست ده‌كات به تۆ بڵێم، بۆیه هیچم پێ نه‌گوتى.
گوتم: خوا پاداشتى خێرت بداته‌وه، به‌ڕاستى ئه‌مه‌یه ئیسار، “لەڕاستیدا خێزانم هه‌ڵوێستى زۆر جوان جوانى هه‌بوو، خوا بۆى بخاته تاى ترازووى كرده‌وه باشه‌كانییه‌وه، له ڕۆژى قیامه‌تدا. كاتى خۆى ژیانى شێخ به‌هادینى ته‌وێڵه‌یى و مامۆستا مه‌لا به‌هام خوێندبووه‌وه، دوو كه‌سایه‌تیى گه‌وره و خزمه‌تگوزار به دینه‌كه‌یان بوون- ڕه‌حمه‌تى خوایان لێ بێت- منیش به ناوى ئه‌و دوو زاته‌وه ناوم نا به‌هادین.
پاش هه‌فته‌یه‌ك به‌سه‌ر له‌دایكبوونیدا، حه‌وتم (عه‌قیقه)مان بۆ كرد، دوو مه‌ڕمان بۆ سه‌ر بڕى، نانێكى باشمان دروست كرد، هه‌موو پیاوانى ئاواییمان ده‌عوه‌ت كرد.