ئامۆزای خۆی بە گرتن داوە!
کوڕێکی باڵابەرزی گەنمڕەنگی، فرەبڵێ، کە ھێشتا مووی لێ نەھاتبوو، لە نزیکمانەوە دانیشتبوو، ھەستا و ڕۆیشت، تا یەک دوو جگەرە پەیدا بکات (سەیر ئەوە بوو جگەرەکێشەکان زۆر لە ئەمنەکان دەپاڕانەوە و دەیانگوت: گەورەم! ڕێم بدە با بێمە ئەودیو دەرگاکەوە تا چەند قنگەجگەرەیەک کۆ بکەمەوە، ئەوەی کە تووڕ دراوە و پێی پیا نراوە!! ئەویش جنێوێکی زۆری دەدایێ و ئەگەر ڕێی بدایە وای دەزانی بەخششێکی زۆر گەورەی داوەتێ! ئەوە حاڵی جگەرەکێشەکان بوو. کە ئەوەم بینی بریاڕم دا جگەرە نەکێشم).. پاش ئەوە کە ڕۆیشت کوڕێک لەوبەرمانەوە دادەنیشت ھات و گوتی: مامۆستا! ئاگاتان لە خۆتان بێ، ماجید بۆ جاسووسی کردوویانەتە ناو زینداندەوە، کوڕە مامێکی خۆی بە گرتن داوە!
گوتم: چۆن؟
گوتی: ئەمە جاشە و لەگەڵ سەرۆک جاشەکەی خۆیا شەو دەچنە سەر ماڵی ئامۆزاکەی، دەمانچە و قومبەلەیەک لە ماڵەکەیا قایم دەکەن، دوایی دێن و ماڵەکەی دەپشکنن، قومبەلەو دەمانچەکە دەدۆزنەوە و ئامۆزاکەی دەگرن و دەیبەن. ماوەیەکی زۆر لە ئاسایشا ئازار و سزای دەدەن و ھەڵیدەواسن، بەڵام دان بە ھیچ شتێکا نانێت، و دەڵێت: وەڵڵاھی ئەمانە خۆیان ئەم کارەیان کردووە و من ھیچ ئاگایەکم لێی نییە!
ئینجا ماجید دێنن و ھەڵیدەواسن، لەژێر ئەشکەنجەدا دان بەوەدا دەنێ کە ئەمان ڕقیان لێی بووە و ئەو کارەیان کردووە، ئیتر کوڕەکەیان بەر داوە و ئەمیان گرتووە.
گوتم: چۆن دەزانی؟
گوتی: ماجید خۆی بۆی گێڕاینەوە! (کاتێ بەر بووم ھەواڵی ئەم ماجیدەم پرسی، گوتیان: ئیعدام کراوە!)
زلـلـەی زاڵم:
شەوێ لە دەوری سەعات دەی شەوا بانگیان کردمە دەرەوە، بردمیانە ژوورێک لە تەنیشت ھۆڵەکەوە، ھەندێ ڕەسمی دەرھێنا و گوتی: کامیان ئەوە؟
گوتم: وەڵڵا ھیچیان ڕەسمی ئەو نییە.
گوتی: وا دیارە تۆ ڕاستمان پێ ناڵێیت! ئا دەی چاوی ببەستن و بیھێنن بۆ ژووری لێکۆڵینەوە، ئەم ژوورەش بریتی بوو لە ژووری سزادان.
بەڵێ، توندوتۆڵ ھەردوو چاویان بەستمەوە و ئەمنێک دەستی ڕاکێشام و بردمی بۆ بەردەم ژووری لێکۆڵینەوە، لەوێ وەستاندمی و گوتی: چاوەڕوان بە تا بانگت دەکەن.. لەو کاتەدا کە دەستم بە گۆچانە ئاسنەکەوە بوو، خەریکی دوعاخوێندن بووم، یەکێک تا ھێزی تیا بوو زللـەیەکی لێ دام و بەتەواوی بەرچاوم تاریک بوو.
گوێم لێ بوو یەکێک بەعەرەبی گوتی: بۆچ لێت دا؟ کێ پێی گوتی لێی بدە؟ ئیتر دووبارە نەبووەوە.
بانگیان کردم و دەستیان کێش کردم بۆ ژوورەوە، دوو ئەمن باڵیان گرتم، یەکێکیان لای ڕاست و ئەوی تریان لای چەپ. ھەستم کرد وەک قەفیز وا بوو لە پەنجە تووتەی ھەردوو دەستمیان بەست، تەواو توندیان کرد، ئینجا یەکێکیان بەعەرەبی گوتی: گەورەم! دەستت ماچ دەکات! واتە: ئامادەیە.
ئینجا ھندلیان لێ دا و ھەموو گیانم دەرزیئاژن کرا، وەک نووکەدەرزی بکرێ بە ھەموو گیانمدا وەھا بوو! ھاوارم لێ بەرز بووەوە و لە خۆوە ئەم ئایەتە قورئانییە ھات بەسەر زمانمدا، کە لەسەر زمانی ئیماندارەکەی ئالی فیرعەونەوە خوا باسی دەکات، و دەفەرمێت: ئایا پیاوێک دەکوژن کە دەڵێت خودام ئەڵڵایە؟ أَتَقْتُلُونَ رجُلاً أَنْ يَقُولَ: ربِّي اللَّهُ ؟" غافر/28.
ڕائید ھیشامەکە گوتی: چی، چی؟ ئایا پیاوێک دەکوژن کە دەڵێت: خودام ئەڵڵایە؟ ھێشتا لە کوێتە و چیت دیوە؟ ئینجا گوتی: ئا دەی کارەباکەی لێ بکەنەوە، چاوپێچەکەش لەسەر چاوی لا بەرن، کارەبایان کردەوە و چاوپێچەکیشیان لا برد.
گوتی: تۆ پێم ناڵێیت چیت؟
گوتم: بەرێ وەڵڵا پێت دەڵێم.. من لە عەقیدەدا موسڵمانم، لە زمانا کوردم، لە ناسنامەدا عێراقیم.. ئەوە منم!
گوتی: ئێوە بە کافرمان دەزانن، وەڵڵاھی من موسڵمانم! ھەرگیز نوێژم ناچێت، ڕۆژووی ڕەمەزان دەگرم، تا ئێستا زینام نەکردووە، حەز ناکەم ئازاری ھیچ کەس بدەم، ھەر شەوێ ئازاری کەسێک بدەم ئەو شەوە خەوم لێ ناکەوێ!
گوتی: تۆ چەندە قورئانت لەبەرە؟
گوتم: سوورەتە وردەکانی جزمی عەممە.
گوتی: سوورەتی ئەلکەھفت لەبەر نییە؟
گوتم: نەخێر.. ئەنجا خۆی ھەندێکی لێ خوێندەوە!
گوتی: ئەلف لام میمی سوجدەت لەبەرە؟
گوتم: نەخێر.. ھەندێکیشی لەو خوێندەوە!
گوتی: ئەی سوورەتەکانی (یاسین و دوخان و واقیعە و حەشر و تەبارەک)ت لەبەرە؟
گوتم: نەخێر. خۆی لە ھەر سوورەتەی شتێکی خوێندەوە!
ئینجا گوتی: لەگەڵ ئەوەشدا ئێوە بە کافرمان دەزانن!
گوتم: دەی سوپاس بۆ خوا کە کافرنین.. لەدڵی خۆیشمدا دەمگوت: قورئان لەبەرکردنەکەشتان بۆ گیرۆدەکردن و پێوەکردنی موسڵمانانە! موسڵمانەتییەکەشتان وەک موسوڵمانێتیی مام ڕێوییە!
من وا حاڵی بووم، بۆیە ئەو پرسیارانەی لێ کردم تا بزانێت ئایا لەناو کۆمەڵی (برایان)ی موسڵمانی پەیامداردا دەژیم، یان نا؟ چونکە وا مەشھوورە برایان قورئانی باشیان لەبەرە، منیش بۆیە دەمگوت: لەبەرم نییە، تا سەری لێ بشێوێنم.. دەنا زۆریانم لەبەر بوو.
گوتی: ئەی کاک ئازاد خێزانەکەی مووچەخۆرە، یان نا؟
گوتم: نازانم.
گوتی: ماڵیان لە چ گەڕەکێکە؟
گوتم: نازانم.
گوتی: بە مەزەندە لەوانەیە لە چ گەڕکێک بێ؟
گوتم: لەوانەیە لە مەجیدبەگ بێت.
نەقیب حەسسوون لەژێر لچەوە گوتی: لەوانەیە ئەمانیش وەک حیزبی دەعوە سوێندیان بۆ یەکتر خواردبێت جێگا و شوێنی یەکتر نەڵێن.
گوتم: من ھیچ پەیوەندییەکم پێوەی نییە تا سوێندی بۆ بخۆم.. پاش ئەندازەیەک ئازاردان گوتیان بییبەنەوە ژوورەکەی خۆی.
کە ھێنامیانەوە ژوورەکەی خۆم ھەندێک لە زیندانییەکان ھاتن بە پیرمەوە و گوتیان: ئەزانی کێ زللـەکەی لێ دایت؟
گوتم: نەخێر.
گوتیان: ئەوە ڕەحمان بوو!
ڕەحمان ئەمنێکی دەموچاوپان، چاوبچکۆلە، سوورکار، مووزەرد و پانکیلە بوو، ئارەزووی لە لێدان و جنێودان بوو! لە دوای نیوەشەوەوە ھەتا ھێزی تیا بوو شەقێکی لە دەرگای ژوورەکە ھەڵدەدا و دەم بە جنێو دەیقیڕاند: ھەی واو وا پێکراوانە ھەستن! دەڵێی سە...ن! ئا بەو جۆرە خەڵکەکەی لە خەو ڕادەپەڕاند.. بۆچ کەس دەیوێرا لەناو جێگەکەیا بمێنێتەوە و ھەڵنەسێتە سەر پێ؟
گوتیان ئەوەش کە پێی گوت: بۆ لێت دا؟ و کێ پێی گوتی: لێی بدەیت؟ ئەوە ڕەحیم بوو! ڕەحیم پیاوێکی ڕۆحسووک، ڕەشتاڵە، لاواز و بێوەی بوو، بە پێچەوانەی ڕەحمانەوە نە جنێوی دەدا و نە لە کەسی دەدا، گشت بەندییەکان خۆشیان دەویست!
دوای ئەو جارە بانگیان نەکردمەوە. بەڵام من وام نەدەزانی کە وازیان لێ ھێناوم، ھەر لەگەڵ تەقەی دەرگا بھاتایە، وام دەزانی بە شوێن مندا ھاتوونو بۆ سزادانم دەبەن، لەڕاستیدا ھەموو کاتێکی ئەو چەند ڕۆژەم سزا و ئێش و ئەشکەنجە بوو!
کاتێ لە ژووری تەحقیق ھێنامیانەوە وەک دەیانگوت: زۆر پەشۆکا بووم و تەواو ڕەنگم تێک چووبوو، ئەوانەی ھاتن بەرەو ڕووم گوتیان: چی بوو؟ چییان لێ پرسیت؟
گوتم: جێ و شوێنی ئەو برادەرەیان لێ پرسیم، کە لەگەڵ مندا ناوی درابوو، منیش پێم گوتوون: نازانم.. ئینجا کارەبایان لێ بەستم، و زۆر ئازارم پێگەیشت ھاوارم لێ بەرز بووەوە و بە دەم ھاوارەکەوە ئەم ئایەتەم خوێندەوە.
گوتیان: شەرواڵیان پێ داکەندی؟ کارەبایان لە عەورەتت بەست؟
گوتم: نەوەڵڵا.. لە ھەردوو پەنجەتووتەی دەستمیان بەست.
گوتیان: مامۆستا! مەترسە کارەکەت ئاسانە! چونکە ھەرکەسیان بۆ تەحقیق بردبێت دەرپێیان پێ داکەندووە و کارەبایان لەسەر عەورەتی و گورچیلەی بەستووە!
ھەمزە سوور:
لەم کاتەدا کوڕێکی سپیپێست، مووکاڵ و چاوشین کە تازە مووی ڕیش و سمێڵی ھاتبوو، لەو بەرمانەوە دادەنیشت، ھات بۆ لام و گوتی: مامۆستا ئەمانە ھەموو جۆرە وەسیلەیەک بۆ ورەبەردانی ئەو خەڵکە بە کار دێنن.
گوتم: تۆ لەو بارەوە ھیچ دەزانی؟
گوتی: من جاش بووم! ھەڵھاتم و چوومە دەرێ، پاشان ھاتمەوە و بوومەوە بە جاش! لەگەڵ زەلامێکدا ناکۆکیمان ھەبوو، ھەمدیسان ڕۆیشتمە دەرەوە و جارێکی تریش ھاتمەوە! وا ئێستا گیراوم و لەم زیندانە کراوم, باوەڕت ھەبێ ئەوەی ئازاری بەسوێ بێت کردوویانە بە دڵما، ھەڵیانواسیم، کارەبایان لێ دام، کێبڵکارییان کردم، دەیانویست بڵێم لە ڕێکخراوێکدام! تا ئێستا دانم بە ھیچ شتێکدا نەناوە.
دواین جار کە بردمیان بۆ ئەشکەنجە، ھەڵیانواسیم، لەو کاتی ھەڵواسینەدا پێیان گوتم: ئەگەر ئیعتیراف نەکەیت، سبەینێ دەچین دایکت دێنین و لە بەرچاوتا وا و وای لێ دەکەین! مامۆستا! باوەڕت ھەبێ ئەگەر سیخێکیان بە جەرگمدا بکردایە، ھەر ئەوەندە ئێشم پێ دەگەیشت! بەڵام بۆ ئەوەی دار لە دەستیان دابخەم گوتم: جا قەیدی چییە؟ ئافرەت ھەر بۆ شتی وا دروست کراوە!
کەوام گوت: ئەمنەکە دوو تفی لێ کردم و گوتی: ئەم سەگی ...بابە، چەند زۆڵ و حەرامزادەیە! ئیتر دایانگرتم و وازیان لێ ھێنام.
مامۆستا گیان! ئاگات لە خۆت بێ، ئەگەر قسەی وایان کرد نەڕووخێیت و ورە بەر نەدەیت، چونکە زۆر کەس بەم ھەڕەشەیە ھەموو ڕاز و نھێنییەکیان لێ دەر ھێناون.. ئەو کوڕە دەبینی؟ دەستی بۆ زەلامێ ڕاکێشا لەناو ژوورەکەدا و گوتی: ئەوە کوڕی سالەی مەجەیە، باوکی ژنی ھێناوە بەسەر دایکیاندا و وازی لە دایکی ئەمان ھێناوە، ئەو بەستەزمانە خۆی و براکەی حەوت ڕۆژی تەواو ھەڵواسران و کێبڵکاری کران، کارەبایان لێ درا، بە سۆندە ھەموو گیانیان بیراز کردن، ھەر دانیان بە ھیچدا نەنا، لەسەری حەوتەمین ڕۆژا، برا پچووکەکیان برد بۆ ژووری تەعزیب، لەوێ پێیان گوتبوو: ئەگەر ڕاستمان پێ نەڵێیت دەڕۆین دایکت دێنین و لە بەرچاوتا ئاوەھا و ئاوەھای لێ دەکەین!
ئەویش لە ترسی ئەوەی نەوەک بەڕاستیان بێت و دایکیان بێنن، گوتبووی: بەقوربانتان بم، ھەرچیتان بوێت بۆتان ئیمزا دەکەم، بەڵام دایکم مەیەنن!
بەو جۆرە ڕووخاندبوویان و ئیعتیرافیان پێ کردبوو، ئیعتیرافی لەسەر براکەی تریشی کردبوو، ھەرچەند براکەی خۆی گرتبوو و دانی بە ھیچ شتێکدا نەنابوو، بێسوود بوو، بە براکەی گوتبوو: ھەی سە...ی...باب، خێراکە، ئیعتیراف بکە، با دایکمان نەھێنن، چش خۆمان دەکوژرێین با ئابڕووی دایکمان نەبەن!
ئیتر براکەی تریشی بەناچاری ئیعتیرافی کردبوو، کە ھەردووکیان لە ڕێکخستنی یەکیەتیدان، جا بۆیە: تۆیش ئاگات لە خۆت بێ، بە ھەڕەشەی وا شت نەکەیتە ملی خۆت.
بەڕاستی لەم ئامۆژگارییەی ھەمزەسوور زۆر سوودم وەر گرت، بەتایبەت لە تەحقیقی بەغدادا فریام کەوت.
با خوێنەر خۆی حەکەم بێ لەم عەدالەتەی بەعسدا! من ھیچ پەراوێزێکی بۆ نانووسم.
ئەو شەوە نوستین، بەڵام لە سەرمادا لەسەر ھیچ لایەکم نەمدەتوانی نیوسەعات بخەوم، بەسەر ئەولاکەی ترما دەکەوتم!